AMBALAJ SANAYİLERİ

Ambalajlamada eskiden beri teneke, cam, şişe, tahta, tabii elyaf gibi maddeler kullanılmaktadır. Son zamanlarda bu alanda bazı gelişmeler olmuş, yeni ambalaj madde ve türleri (plastik, alüminyum ) ortaya çıkmıştır.Günümüzde dünyada 23 çeşit malzemeden ambalaj yapılmaktadır.

· Ambalaj Malzemesi Olarak Tahta

Kullanımı daralmış olan bir ambalaj malzemesidir.Makineler ve elektrikli ev aletleri gibi mamullerin taşınmasında kullanılır.Tahta kartonun üzerinde olduğu için dış ambalajda denilebilir.

· Ambalaj Malzemesi Olarak Kağıt-Karton

Kağıt ve karton ambalaj malzemelerinin kullanım alanlarını şöyle sıralayabiliriz;

• Konserve kutularının, makarna paketlerinin, çikolata paketlerinin ihracat için bira, şarap ve şampanya ile diğer içki şişelerinin bir araya getirdiği mukavva kutular;
• Çeşitli margarin, peynir, tere yağı paketlerinin bir araya getirilerek toptancı ve perakendecilere naklinde kullanılan kutular olarak;
• Çeşitli tekstil mamullerinin perakende satışında, elde taşımayı kolaylaştıran karton çantalar olarak;
• Ayakkabı sanayinde gönderme kutuları olarak;
• Metalden yapılmış çeşitli küçük mamuller, pense, tornavida ve çeşitli elektrikli ev aletleri, buzdolabı, televizyon vs. de ikincil ambalaj olarak kullanılır.

Ambalaj malzemesi olarak kağıt ve kartonun tercih edilmesinin sebepleri şunlardır.

1. Maliyetlerin az olması
2. Günümüzün büyük problemlerinden olan çöp ve atıkların yok edilmesi sorununun da halledilmiş olması tercih sebebidir. Çünkü yakılarak ve eritilerek zararsız hale getirilebilir.
3. Az yer tutması
4. Depolama ve taşıma masraflarının düşük olması

· Ambalaj Malzemesi Olarak Cam

Özellikle sıvı ve yarı sıvı mamullerin ambalajlamasında kullanılmaktadır. Kozmetik sanayii kimya ve ecza sanayinde kullanılmaktadır. Doldurma ve taşıma esnasında fazla kayıp vermesi ve ağırlığı nedeniyle taşıma masraflarının yüksek oluşu cam ambalajının dezavantajları olarak göze çarpmaktadır. Avantajı ise parlak ve iç açıcı olmasıdır. Ayrıca hafif camların piyasaya çıkması alışveriş yapanları cezbetmiştir. Örneğin önceden 1 lt’lik şişe 1240 gr iken bugün 354 gr ağırlığındadır. Cam şişe güven vericidir. Çok önemli bir özelliği de ürünün tat ve lezzetini etkilememesidir.

· Ambalaj Malzemesi Olarak Teneke

Mamulü nem ve ışıktan koruyan bir ambalajdır. Oldukça hafif olmasına rağmen mamulü dış tesirlere, özellikle çarpmalara karşı iyi korur. Üzerine renkli yazı ve şekil yapma mümkün olduğundan reklam yapma özelliği taşır. Yeni kapak sistemlerinin gelişmesiyle ek açacak ve anahtarlara ihtiyaç duyulmadığından kullanım alanı artmaktadır.Bütün bu avantajlara rağmen en büyük dezavantajı içinin görülmemesidir.

Kullanım Alanları

• Ecza ve kimya sanayinde mamulün özelliğine göre değişen kutular olarak
• Parfüm, sinek ilacı ve saç spreyi gibi mamullerde püskürtmeli kutular olarak
• Gıda maddeleri ve içkilerde silindir şekli verilmiş kutular olarak
• Çeşitli helke ve kovalar halinde özellikle kimya sanayinde ve madeni yağlarda 10-25-60-120 lt’lik kova ve variller olarak kullanılır.
• Sardalye, balık konserveleriyle et ve et mamullerinin ambalajında kullanılır.

· Ambalaj Malzemesi Olarak Alüminyum

Kaliteli ve gösterişli mamulün ısıdan, ışıktan etkilenmesine karşı koruyucu bir ambalaj malzemesidir. Hijyen sağladığı için uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Ambalajın tozlanması halinde silme ve yıkanma olanağı sağlar. Kolayca açılıp kapanması müşteriye kolaylık sağlar. İşlenmesi kolay ve basit şekil ve baskı olanağı sunduğundan reklam yapma olanağı sağlar. İnce yapıldığında yok edilmesi oldukça basit olduğundan çöp sorunun yaratmaz.

Kullanım Alanları

• Konserve kutuları olarak
• İçki kutuları olarak
• Deodorant, antibiyotik, saç spreyi, araba parlatıcısı kutuları olarak
• Önceleri çinko ve tenekeden yapılan tüpler artık alüminyum olarak ele alınmaya başlanmıştır.
• Kimya ve ilaç sanayinde şişe ve damacana yapımında kullanılır
• İnce torbalar haricinde kahve ve baharat ambalajı olarak

· Ambalaj Malzemesi Olarak Plastik

Plastik hafif olması yanında istenilen şeklin verilebilmesi dolayısıyla göze çarpan bir ambalaj malzemesidir. Satış teşvik, tüketiciye sağladığı kolaylıklar, koruma, taşıma, depolama gibi ambalajın asıl görevleri bakımından incelendiğinde malzeme olarak kullanılabilir. Et ve et mamullerinin plastik tabaklar içinde üzeri jelatin ile örtülü olarak müşteriye sunulması mağaza ve müşteri için bir kolaylıktır. Fakat özellikle konserve başta olmak üzere gıda maddeleri üzerinde bozucu etkisi bulunduğundan bu alanda az kullanılır. Çevre bakımından incelediğimizde naylonlar yumuşak politan ile DVC’den yapılan ambalajların yok edilmesi kolaydır. Yakılarak eritilerek yok edilebilir.

Paletizasyon

Paletizasyon, malların paletlere taşınması ve depolanması sistemidir. Paletlenmiş ürünler elle yapılan yöntemler yerine mekanik yüklemeye imkan vermekte ve böylece yükleme masraflarını azaltmak amacıyla kullanımını kolaylaştırmaktadır.

Diğer avantajları ise şunlardır;

• Tasnif işini azaltır
• Etiketleme ihtiyacını azaltır
• Deponun daha iyi kullanılmasını sağlar ( forkliftleri kullanarak daha düzenli istifleme yapılabilir)
• Toplam dağıtım zamanında azalma olur

Palet boyları, tipleri üzerine konulacak mal ve ambalaj tipine göre yapılır. Paletler forklift aracının kaç yönden girmesinin uygun olması bakımından 2 veya 4 yönlü olarak kullanılır. Palet boyları taşınacak yükün boyutları ve istifleme durumu, forklift ve ulaşım aracının durumu ve dağıtım sisteminde geçerli boyutlar göz önüne alınarak seçilmelidir. En fazla kullanılan boyutlar 800*1200 mm, 1000*1200 mm vs.dir.

Ambalajlamada Konteyner

Kullanımına ve taşınmasına göre 3 çeşit gruba ayrılır:

1. Kara Yoluyla Taşınan Mallar İçin Kullanılan Konteyner

Bu konteynerlar 4 gruba ayrılır;

Tekstil Taşımacılığında Kullanılan Konteyner :

Bu konteynırlar askı sistemine uygun olup tekstil taşımacılığında ütü ve paketlerin bozulmaması için yapılmıştır.

Frigo Konteynır :

Bunlar yaş meyve ve sebze taşıması için üretilmişlerdir.Sıcak ve soğuk ayarlı olup yaş meyve ve sebzelerin bozulmaması için gerekli sabit ayarlarda çalıştırılırlar.

Et, Tavuk vs. Türü Gıdaların Taşınmasında Kullanılan Konteynerler :

Bu tür konteynerler etleri asmak için askılık sistemiyle donatılmıştır.

Kuru Yük ve Bakliyatta Kullanılan Konteynerler :

Bunlar çuval,balya ve sandıklama , paketleme sistemiyle donatılmış olup kara taşımacılığında bir çekiciyle kullanılan konteynerlerdir.

2. Hava Taşımacılığında Kullanılan Konteynerler

Kara taşımacılığında kullanılan konteynerlerle özellikleri aynı olup ebatında ve konteyner ağırlığında önemli bir düşüş vardır.

3. Deniz Taşımacılığında Kullanılan Konteynerler

Kara taşımacılğında kullanılan konteynerlerle aynı özelliklere sahip olup hacimleri artabilir.

Konteyner Yüklemesinde On Altın Kural;

Konteyner kullanımı ihracatçıya konteyneri kendi tesislerinde yükleme avantajı sağlar.Ama nakliye sırasında şu on altın kuralı unutmamamız gerekmektedir.

• Yükün ağırlığı tabana eşit dağılmalıdır. Konteynerin ağırlık merkezi mümkün olduğu kadar aşağıda ve merkeze yakın olmalıdır.
• Ağır mallar hafif malların üzerine konulmamalıdır
• Sıvı ürünler kuru ürünlerin üzerine kesinlikle yerleştirilmemelidir
• Yükün güvenliği için zemine, yan duvarlara, arka duvara yaslamak gerekir

• Duvarla mal arasında kalan kısımları itina ile doldurmalıyız.
• Ambalajların kaynamaması için konteynerin tavanına kadar üst üste yerleştirilmektedir.
• Tehlikeli kargolar taşıyan yük konteynerleri uygun ve açık bir şekilde işaretlenmelidir.
• Konteynerin ağırlık merkezi ortada değil ise taşıyıcı uyarılmalıdır.
• Konteynerin kapasitesinin haricinde kesinlikle yükleme yapılmamalıdır.Bazı ülkeler fazla yüklü konteynerleri geri çevirmektedir.
• Kapılar ve yük örtüleri iyice kapatılmalıdır.Kapının arkasındaki kargo emniyetli olmalıdır.Yükü boşaltacak kişinin üzerine devrilme gibi bir durum olmaması için.